In de laatste Algemene Ledenvergadering (ALV) van de Energykoöperaasje op 1 juni 2021 zijn de jaarstukken van 2019 en 2020 door de in De Skalm aanwezige leden goedgekeurd. Door Corona was het er nog niet eerder van gekomen.
In de vergadering is ook afscheid genomen van de bestuursleden Frans Bikowski en Geert van der Leest. Zij zijn vanaf het eerste uur betrokken geweest bij de totstandkoming van de Stienzer Energykoöperaasje U.A. Voorzitter Harm de Kroon heeft beiden hartelijk dank gezegd voor hun inzet en betrokkenheid in de afgelopen twee jaren.
Beiden blijven als vrijwilliger betrokken bij projecten van de coöperatie.
De vergadering verwelkomde daarna de heren Dethmer Boels en Bauke Kuiper nieuwe bestuursleden. Bauke Kuiper is al sinds medio 2020 betrokken bij het bestuurswerk.
Waarschijnlijk hebben weinigen er van gehoord: het waterzijdig inregelen van je verwarmingsinstallatie. Uit onderzoek blijkt dat ruim 75% van de verwarmingsinstallaties in Nederland niet goed of zelfs zeer slecht is ingeregeld! Dat geldt voor de watertemperatuur (“actie zet-m-op-60”) en ook voor het zogenaamd “waterzijdig inregelen”.
Dat laatste is het in balans brengen van de CV-installatie. Er moet een bepaald vereist evenwicht qua warmteafdracht per vertrek zijn. Dat kan inhouden dat je per vertrek de radiator(en) zodanig opent of knijpt dat het vertrek op de vereiste temperatuur blijft. Bijvoorbeeld dat de woonkamer op 20 graden is en dat de slaapkamers niet warmer worden dan 15 graden en niet kouder dan 10 graden. Er moet wel rekening worden gehouden met invloeden van buiten (bijvoorbeeld afkoeling door wind, buitentemperatuur en isolatie per vertrek).
Besparing
Goed ingeregelde installaties helpen om een goed binnenklimaat te realiseren met zo min mogelijk energiegebruik. Bij veel installaties is hiermee eenvoudig winst te behalen. Door goed in te regelen kan het energiegebruik met 10-15% dalen. Dit is afhankelijk van de soort installatie en het gebruikersgedrag.
Verplichte regeling
Sinds 10 maart 2020 geldt een (landelijke en Europese) regeling dat huiseigenaren vanaf dat moment verplicht zijn om de verwarmingsinstallatie waterzijdig in te (laten) regelen op een natuurlijk moment. Namelijk bij de vervanging van de verwarmingsketel en/of de vernieuwing over vergroting van meer dan 1/3e van de radiatoren. Ook betekent dit in een aantal gevallen dat huiseigenaar zelfregulerende apparatuur dient aan te brengen in de woning, zodat de temperatuur per ruimte kan worden geregeld. Voor meer informatie verwijzen we naar de hieronder genoemde websites.
Interessante websites:
Ten behoeve van het overleg met je installateur vind je op de volgende site (van de Rijksoverheid) achtergrond informatie en technische maatregelen over de te nemen stappen voor het goed en juist inregelen van je installatie.
Duurzaam Bouwloket. Dit is de organisatie achter onder meer het Energieloket van de gemeente Leeuwarden. Hier is veel informatie te vinden over het verduurzamen van je woning en het besparen van energie.
Begin februari jl. zijn 20 studenten van de Hogeschool Van Hall Larenstein (VHL) in vijf groepen begonnen met een aantal opdrachten/thema’s om te onderzoeken hoe het dorp Stiens in de toekomst meer duurzaam en energieneutraal kan worden. Zij doen dat in opdracht van de Stienzer Energykoöperaasje U.A. die per thema een advies tegemoet kan zien.
Het is mogelijk dat inwoners van Stiens in de maanden maart en/of april worden benaderd door studenten van de Hogeschool Van Hall Larenstein. Zij zijn dan bezig met een praktijkstudie in ons dorp. Hoe dat laatste precies gaat plaatsvinden is op dit moment niet bekend. Maar ons verzoek is, als u wordt gevraagd door deze studenten, om dan medewerking te verlenen en eventuele vragen te beantwoorden. Daar hebben we met z’n allen veel plezier van. De studenten kunnen hun praktijkstudie doen en de inwoners van Stiens kunnen later kennisnemen van de resultaten en zicht krijgen op mogelijkheden voor de toekomst.
Vijf thema’s
De eerste groep gaat uit van de vraagstelling dat Stiens in 2030 geheel energieneutraal zou moeten zijn. De vraag is dan welke besparingen moeten worden doorgevoerd en hoe komen de bewoners van Stiens aan voldoende en duurzaam geproduceerde energie.
De tweede groep houdt zich bezig met een zogenaamde routekaart met betrekking tot de warmtetransitie van de woningen in Stiens. Daarbij wordt onderzocht hoe de woningen het gebruik van aardgas kunnen verminderen en/of afbouwen en in welk tempo dat kan gebeuren en welke maatregelen nodig zijn voor die woningen, bijvoorbeeld qua isolatie.
De derde groep richt zich op de bewonersparticipatie. Daarbij komt de vraag aan de orde hoe de bewoners van Stiens zoveel mogelijk betrokken kunnen worden en actief kunnen bijdragen aan de energietransitie. Welke ambities zijn daar bijvoorbeeld voor nodig?
Groep vier kijkt naar de inzet en het gebruik van duurzaam vervoer. De studenten onderzoeken mogelijkheden, trends en bewonersambities en geven een advies over hoe duurzaam vervoer er uit zou kunnen of moeten zien.
De laatste groep richt zich op de lokale en circulaire wijze van voedselvoorziening en deeleconomie. Zij proberen in kaart te brengen hoe deze ontwikkelingsambitie ligt bij de lokale bevolking.
De planning is de studenten eind april deze onderzoeken hebben afgerond. De Stienzer Energykoöperaasje zal daarna de rapportage bekend maken aan de bewoners van Stiens en hiervan onder meer verslag doen in De Stienser.
De Energiewerkplaats, onderdeel van Doarpswurk Fryslân, heeft de Stienzer Energykoöperaasje gevraagd voor een interview over de toepassing van de Energie Mix Methode in 2020. Dit interview is op 26 januari jl. gepubliceerd op de website van Doarpswurk.
Tekst: Ida Hylkema
Foto: Energiewerkplaats
Het energieverbruik verlagen en de energie die nodig is duurzaam opwekken. Dat is het streven van de Stienzer Energykoöperaasje U.A. Met behulp van de Energiemix Methode (EMM) van de Energiewerkplaats werden de eerste contouren op papier gezet om dit doel te bereiken.
De Stienzer Energykoöperaasje U.A. is in mei 2019 opgericht en komt voort uit een werkgroep, die in opdracht van dorpsbelang onderzocht hoe Stiens energieneutraal kan worden. Het is nu zaak om plannen te ontwikkelen en de inwoners van Stiens mee te krijgen in hun streven. Vooral dat laatste is erg belangrijk, stellen bestuursleden Sikke R. Roosma en Douwe Struiksma. ‘Zonder de mensen kom je geen stap verder’, stelt Struiksma.
Vorig jaar heeft de Energykoöperaasje – rekening houdend met de beperkingen van Corona – twee sessies met de Energiemix Methode gehouden. Deze methode geeft een mooi inzicht in de energiebehoefte in een dorp of wijk, de gewenste en minder gewenste energiemaatregelen en de vertaling hiervan naar het dorp. ‘We werkten met vier groepen die allemaal dezelfde opdracht kregen: als je het gasverbruik op nul zet, hoe vul je dan je energiebehoefte in?’, vertelt Roosma. ‘Daarvoor heb je verschillende knoppen waaraan je kunt draaien: wind, zon, warmte uit water, biogas. Iedereen wil wat en iedereen vindt wat. De kunst is om al polderend hier de goede keuzes in te maken’, vult Struiksma aan.
De Energiewerkplaats maakte een rapport van de eerste sessie en in de tweede sessie werden de aangedragen oplossingen meer uitgediept. Uiteindelijk kwam er een oplossing naar voren die aan het dorp zal worden voorgelegd. Niet als concreet plan, maar als eerste bespiegeling, benadrukt Struiksma. ‘De Energiemix Methode is de eerste stap in de ontwikkeling die je samen opzet. Het is nu aan het dorp. Helaas werken de coronamaatregelen nu niet mee om de resultaten aan het dorp voor te leggen.’
De Energykoöperaasje krijgt vanaf februari dit jaar hulp van twintig studenten van hogeschool Van Hall Larenstein. Zij doen onderzoek naar de mogelijkheden om Stiens duurzamer en energieneutraal te maken. De participatie van de burgers zal hier ook een onderdeel van uitmaken. De beide bestuurders zijn blij met deze hulp en de bredere blik die daarmee op hun doelstellingen komt te liggen. ‘Wij kijken met onze eigen ogen naar de materie. Het is mooi dat je nu ook andere inzichten en invalshoeken meekrijgt’, vindt Struiksma.
Een Energykoöperaasje gerund door vrijwilligers is beperkt in de mogelijkheden, erkennen ze. Voor de energietransitie is het volgens de bestuurders belangrijk dat de overheid (gemeente) de leiding neemt. ‘De gemeente moet meer sturing geven en als Energykoöperaasje kunnen we dan zaken lokaal oppakken en een faciliterende rol spelen. Bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat de opwekking van energie lokaal plaatsvindt, waarbij de opbrengst ook naar de mienskip gaat. Nu gaat bijvoorbeeld 70 tot 80 procent van de subsidie voor de investeringen in zonneparken naar grote, buitenlandse investeerders. Dat is stuitend.’
Gemeentelijke sturing is in hun ogen ook nodig als het gaat om isolatie. Want dat is de eerste stap in energiebesparing. Een bijeenkomst en enquête in een van de oudere buurten van Stiens – begin vorig jaar – leverde echter nog niet veel respons op. ‘Mensen beginnen liever aan de gemakkelijke kant van verduurzaming en plaatsen zonnepanelen. Met isolatie bereik je veel meer, maar veel woningen uit de jaren ’60 en ’70 zijn lastig te isoleren. En vaak gaat het om twee-onder-een-kapwoningen die je gezamenlijk moet aanpakken. Als je echt wat wilt bereiken, moet je op gemeentelijk niveau wat doen.’
Ze zijn blij dat ze kunnen meedraaien als pilot in de gemeente Leeuwarden, die is gericht op de warmtevraag in 2030 en ook met de inzet van de studenten. Daarnaast gaan ze ook zelf een publiciteitscampagne voeren om meer leden te werven. En ze zien ernaar uit dat er straks weer bijeenkomsten mogelijk zijn. Want dat is de belangrijkste stap wat hen betreft: ‘Mensen bij elkaar halen en laten meedenken, plannen maken en zelf stappen zetten.’
Vaak wordt ons gevraagd of we als Stienzer Energykoöperaasje U.A. voorbeelden kunnen aanreiken om zelf aan de slag te gaan in de woning. Immers veel mensen zijn zich er van bewust dat ze energiezuinig willen zijn, al wat het alleen maar vanwege de financiën en elk jaar stijgende kosten van gas en elektrisch. En in veel gevallen vinden ze ook wel dat ze energiezuinig moeten zijn vanwege ‘het milieu’ en het klimaatakkoord van Parijs. De vraag is dan ook: wat kan ik doen?
Iedereen doet wat!
Op een door de Rijksoverheid gerealiseerde website – zie hieronder – staan verschillende rubrieken die ingaan op vragen omtrent
energie,
voedsel,
vervoer en
hergebruik.
In de rubriek ‘energie’ is vervolgens aandacht voor
isoleren (dak, muur, spouw),
elektrische apparaten (wasdroger, vaatwasser, koelkast en vele andere),
verlichting (LED),
warmteverspilling (tochtbestrijding, radiatorfolie) en
het opwekken van energie (panelen, zonneboiler, warmtepomp).
en nog veel meer.
Wat duidelijk wordt, is dat nog veel geld kan worden bespaard. Maar ook veel gas en elektrisch. Heb je nog vragen? Neem dan contact met ons op via het contactformulier op deze website.
Net als in 2018 en 2019 prijkt Energie VanOns ook 2020 met een maximale score van een vette 10 bovenaan in de jaarlijkse stroomranking voor consumenten. De Consumentenbond, Natuur & Milieu en Wise onderzoeken elk jaar de duurzaamheid van stroomleveranciers en zet Energie VanOns in 2020 opnieuw op een gedeelde eerste plaats.
De groene stroom van Energie VanOns komt van eigen bronnen: lokale opwekprojecten, voor het overgrote deel van kleinschalige energiecoöperaties. Zo weten we zeker dat onze stroom donkergroen is én bovendien omarmd wordt door de plaatselijke bewoners. Geen ongewenst zonnepark in de achtertuin, maar projecten waar een dorp of streek zelf voor kiest. De aanpak is een andere manier van werken. Om het klimaat te redden, moeten we niet alleen bomen planten, maar ook anders met elkaar omgaan. Samenwerken. Delen. Delen is het nieuwe ondernemen en dat is precies wat Energie VanOns doet!
In de afgelopen twaalf maanden groeide Energie VanOns van 98 naar 113 aangesloten energiecoöperaties (waaronder dus ook de Stienzer Energykoöperaasje U.A.) en van 68 naar 82 bronnen. Het aantal klanten steeg met maar liefst 25 procent. Die groei komt niet alleen door mensen die thuis voor de aller-groenste elektriciteit kiezen. Ook steeds meer bedrijven sluiten zich aan bij Energie VanOns. In de groene stroomranking voor de zakelijke markt behoort EvO eveneens tot de koplopers.
Via de Stienzer Energykoöperaasje U.A. kunt u ook klant worden van Energie VanOns. Zij leveren aan vele huishoudens, ook in Stiens. En wat belangrijk is, de winstuitkering van het bedrijf komt ten goede aan de regio, aan de Stienzer Energykoöperaasje U.A. en komt dus niet op de rekening van grote aandeelhouders elders in het land of in het buitenland. Over het onderzoek lees je op de websites van de Consumentenbond, Natuur & Milieu of Wise.
Meer over groene energie en hoe dit wordt gedefinieerd en gecontroleerd vindt u in dit filmpje.
Eind september – begin oktober hebben we een buurtonderzoek gedaan in de wijk Aldlân in Stiens. Dat onderzoek hebben we uitgevoerd in de vorm van een persoonlijk overhandigd enquêteformulier. Het onderzoek richtte zich op de energiesituatie van alle bewoners van die woningen die medio september jl. voorzien waren van zonnepanelen. Dat waren er toen 97 woningen in een gebied van bijna 300 woningen. Het rapport van dit buurtonderzoek is nu gereed.
Resultaten
We zien in het onderzoek dat de laatste jaren de hoeveelheid daken met zonnepanelen fors is toegenomen. In de eerste periode van acht jaren (2007 t/m 2014) waren dat 22 woningen. In de jaren 2015 en 2016 zijn 8 woningen voorzien van zonnepanelen. Dat waren 15 woningen in de jaren 2017 en 2018 en 25 woningen in 2019 en 2020. Kostenbesparing, meer duurzaam wonen en investeren in de woning waren de voornaamste redenen.
Het merendeel van de betrokken woningen is voorzien LED-verlichting, HR+-glas en een verbeterde HR-ketel. Wat opvalt is dat ca. 40% van de huishoudens (nog) niet is overgestapt op koken op inductie.
Een kleine 20% van de geënquêteerden acht een advies van een energiecoach van de Stienzer Energykoöperaasje wenselijk.
Ruim 60% van hen neemt duurzame en groene energie af van hun energiemaatschappij. Dat gebeurt bij 13 verschillende bedrijven.
Ruim 10% van de huishoudens is geïnteresseerd in energie van Energie VanOns. Dat is de gezamenlijke energiemaatschappij van de noordelijke coöperaties, die tegen scherpe prijzen groene en duurzame energie levert en waarvan de winsten terug vloeien naar de regio, dus ook naar Stiens.
Bekendheid met de Stienzer Energykoöperaasje U.A.
Van de huishoudens kende ca. 35% de Stienzer Energykoöperaasje al en kende 15% het initiatief om in 2030 Stiens duurzaam en energieneutraal te krijgen. Overigens vindt ruim 80% van de huishoudens dit initiatief uitstekend en goed.
Tien procent van de reagerende huishoudens heeft besloten direct lid te worden van de Stienzer Energykoöperaasje U.A. Terwijl nog 20% aangeeft dat ze wel wil meedoen met projecten, maar nu nog geen lid wil worden.
Wie een woning oplevert, verkoopt of verhuurt, krijgt te maken met het energielabel. Het energielabel geeft aan hoe energiezuinig de woning is. De manier waarop dit wordt bepaald gaat evenwel per 1 januari 2021 veranderen.
Het energielabel zoals dat er tot nu toe is, kent een reeks van de letter A t/m de letter G. De waarde van de letter wordt bepaald op basis van het primair fossiel energiegebruik per jaar. Dit is de hoeveelheid fossiele energie die gebruikt wordt voor verwarming, koeling, warm tapwater en ventilatie. Het huidige energielabel voor woningen kan nog tot en met 31 december 2020 worden aangevraagd via www.energielabelvoorwoningen.nl. Een definitief toegekend energielabel blijft zijn geldigheid van 10 jaar behouden. Voor woningen is de grootste verandering dat dit huidige “Vereenvoudigd Energielabel” verdwijnt en wordt vervangen door een meer uitgebreid energielabel.
Nu kunt u als woningeigenaar nog zelf online – en tegen geringe kosten – een aantal woningkenmerken doorgeven, waarna het label op afstand wordt vastgesteld.
Vanaf 1 januari 2021 kunnen alleen nog energielabels worden aangevraagd en opgesteld op basis van een nieuwe landelijke norm (NTA 8800). Dit doet een vakbekwaam adviseur, die daarvoor gediplomeerd is en werkt voor een gecertificeerd bedrijf/organisatie. De kosten voor dit nieuwe label zijn fors hoger dan voor het huidige label.
Wilt u meer informatie over duurzaam en energieneutraal wonen? Neem dan contact op met de Stienzer Energykoöperaasje U.A. via het contactformulier.
Vrijwel het hele land ligt plat. Althans zo
lijkt het om je heen als je thuis zit en zo nu en dan eens buiten komt voor een
wandeling of een boodschapje.
Maar niets is minder waar. Duizenden Nederlanders zijn bezig in de ziekenhuizen en de zorg, in vitale en essentiële beroepen. De bouw van woningen gaat door. In de verte hoor je het geluid van het heien van palen in Steenslân en bij de voormalige station van het “Dokkumer Lokaaltsje”. De tuinlieden zijn druk omdat het voorjaar aanbreekt. We houden afstand tot elkaar, anderhalve meter minimaal. We gaan niet (meer) naar allerlei bijeenkomsten. Vergaderingen en kerkdiensten zijn stilgelegd.
Het verenigingsleven ligt even stil ……. Een ieder van jullie zal wel begrijpen dat de geplande bijeenkomst van de Koöperaasje op 14 april a.s. over de zgn. EnergiemixMethode (EMM) niet doorgaat. Zoals ook de ledenvergadering van 24 maart jl. niet kon doorgaan. Contacten met derden vanuit het Bestuur liggen ook stil.
Wat wel doorgaat is het schijnen van de zon. De maand maart was een goede maand voor de zonnepanelen, zeker de laatste 10 dagen van de maand. Laten we wel optimistisch blijven en goed voor elkaar zorgen. En pas goed op je zelf. We blijven nog wel even in deze intelligente lockdown zitten, maar de Koöperaasje blijft doorgaan – samen met haar leden en met nog aan te melden nieuwe leden – om Stiens energieneutraal te maken in 2030. Iedereen in Stiens doet toch mee?
Een interessante website om antwoord te vinden op het verbeteren van je huis is www.verbeterjehuis.nl. Deze site is ontwikkeld door Milieucentraal in samenwerking de Rijksoverheid. Beantwoord de vragen en ontdek met welke verbeteringen je je huis energiezuiniger en duurzamer kan maken. Je ziet ook meteen wat het jou kost en oplevert.
Als een soort energiecoach kun je – door op een juiste wijze de gevraagde gegevens in te vullen – je huis kritisch bekijken en de verschillende onderdelen langslopen. Je maakt als het ware je eigen ‘energiescan’.
Op deze site kun je inzoomen op de volgende onderdelen om je woning energiezuiniger te maken en het comfort te verbeteren: gevelisolatie, vloerisolatie, dakisolatie, isolatieglas, warmtepomp, zonneboiler, zonnepanelen, ventilatie en warmte terugwin in de douche.
Mochten er vragen zijn, neem dan contact op met de Stienzer Energykoöperaasje U.A. – via de mail op de homepage – en samen komen we dan wellicht tot een conclusie hoe je je woning energetisch kunt verbeteren.
Nieuwsbrief
Schrijf je nu gratis in voor het NIEUWSBULLETIN van de Stienzer Energykoöperaasje U.A. en ontvang regelmatig het laatste nieuws in je mailbox!
Stienzer Energykoöperaasje U.A.
We gebruiken cookies om ervoor te zorgen dat onze website zo soepel mogelijk draait. Als je doorgaat met het gebruiken van de website, gaan we er vanuit dat je hiermee instemt.AccepterenMeer informatie
