Zaterdag 18 november 2023 staat in de Leeuwarder Courant een artikel over Zonneweide Wurgestroom. Harm de Kroon (onze oud-voorzitter) heeft een interview over de (on)mogelijkheden voor een zonnepark op landbouwgrond. Hij legt aan journalist Wilbert Elting uit waarom de mogelijkheid voor een park van maximaal 4 ha wel zou kunnen op twee percelen aan de noordzijde van het Stienzer Bos. Dit zou in tegenspraak zijn met de wens van minister De Jonge en Provinciale Staten van Fryslân. Harm de Kroon legt uit dat er in de Staten van Fryslân een motie is aangenomen waarmee kleinschalige zonneparken, die ten dienste staan van de Mienskip en waarbij ook het eigendom in meerderheid bij die Mienskip is, worden toegelaten.
Wil je het hele bericht lezen, dan is hier de LINK.
Dinsdag 7 november jl. presenteerde de Stienzer Energykoöperaasje tijdens de jaarvergadering van Plaatselijk Belang Stiens haar plannen voor een zonneweide op twee percelen van Nijp Hoveniers aan de noordzijde van het Stienser Bos. Voorzitter Harm de Kroon schetste daarbij een beeld van de energiebehoefte van Stiens in 2030 voor de situatie dat alle fossiele energie is vervangen door elektriciteit.
De Energykoöperaasje ziet in haar plannen – die gebaseerd zijn op de Warmtevisie van de gemeente Leeuwarden van eind 2021 – een opdracht om voortvarend aan de slag te gaan met de energietransitie. Er zijn verschillende mogelijkheden voor het opwekken van stroom, zoals zonnepanelen op daken, op land en door middel van dorpsmolens. Op dit moment zijn er de voorliggende plannen voor de aanleg van circa 4 ha zonnepanelen op het land van Nijp Hoveniers. De gemeente Leeuwarden is in principe bereid tot medewerking. Onlangs is nog een discussie gevoerd in Provinciale Staten over het wel of geen zonnepanelen plaatsen op landbouwgronden. Via een aangenomen motie is er de mogelijkheid opengelaten voor kleinschalige plannen, mits de ontwikkeling en de voordelen ten goede komen aan de lokale Mienskip en er sprake is van lokaal eigendom. “Dit plan is daar bij uitstek een voorbeeld van’’, aldus De Kroon.
Vanuit de zaal werden vele vragen gesteld. De antwoorden van de Energykoöperaasje kunnen niet alle vragen bij de bewoners wegnemen, maar kunnen op feiten worden onderbouwd. De Kroon doet daarbij ook nog de volgende oproep: “Kijk vooral op onze website voor meer informatie en deze presentatie. Meld je daarbij ook aan voor de bijeenkomst van 20 november a.s. in De Nije Skalm. Je hebt dan de mogelijkheid om mee te denken en mee te praten over de eisen tot inrichting van het gebied, waarin biodiversiteit een belangrijke rol speelt. Hier zoeken we 20 tot 25 bewoners voor”.
Een overzicht van veelgestelde vragen (FAQ) vind je HIER.
De Energykoöperaasje zal mede aan de hand van de schetsen die gemaakt worden een aanvraag voor de omgevingsvergunning bij de gemeente indienen.
Afgelopen maanden scheen de zon uitbundig en was de energieproductie van zonnepanelen goed. Maar helaas, er zijn een aantal problemen zichtbaar geworden de laatste tijd. Ten eerste kun je de opgewekte stroom niet altijd meer kwijt wegens een vol netwerk en ten tweede kun je gestraft worden de teruglevering aan het net op ongunstige tijdstippen.
Dat is ten eerste een vervelende constatering. De opwek van groene stroom – door wind en zon – gaat aan zijn eigen succes ten onder. Er is onvoldoende netcapaciteit. Wij kunnen minder stroom terug leveren aan het net en zo minder salderen op jaarbasis. Alle stroom, die we overdag opwekken en ook gelijk gebruiken, hoeven we dan dus ook niet duur in te kopen. Intussen wordt door Liander hard gewerkt om dit op te lossen, via het programma NuLelie. Zo wordt in Hallum een nieuw verdeelstation gebouwd. Dat is eind 2025 gereed en daar heeft Stiens ook baat bij. Het gaat dus beter worden!
Het tweede punt gaat over het verdienmodel van de energiemaatschappijen en met de voordelen – tot nu toe – die panelenbezitters hebben vanwege het salderen. Dat kunnen salderen op jaarbasis heeft er toe geleid dat veel particulieren grote aantallen zonnepanelen op hun daken zijn gaan leggen. En die leveren een deel van de opgewekte de stroom terug aan een vol netwerk en krijgen daarvoor dan geld terug van de energiemaatschappijen. Maar dat kost die bedrijven veel geld en daardoor staat de winstgevendheid van een commercieel bedrijf voor de aandeelhouders te veel onder druk. Maar maatschappelijk gezien willen we van de fossiele energie af. Dat uitgerekend een van de groenste energiebedrijven – Vandebron – het voortouw neemt om de particulieren te straffen voor die teruglevering is opmerkelijk. Maar Vandebron is onderdeel van Essent, dat weer onderdeel is van Eon, een Duits bedrijf. En die boekte de afgelopen periode wel een winst van bijna 3 miljard euro. De aandeelhouder wint en strijkt de winst op!
Velen maken om die reden bewust een andere keuze, namelijk klant worden van een coöperatieve energiemaatschappij, zoals Energie VanOns. Zij hebben dus geen aandeelhouders. Hun winst komt voor een deel terug bij de lokale coöperaties, zoals de Stienzer Energykoöperaasje U.A. Voor elke klant ontvangen de aangesloten coöperaties ruim 50 euro per jaar om lokaal opnieuw te investeren in duurzame oplossingen. Niks geen gulzige aandeelhouders, maar geduldige klanten die dus bewust kiezen voor een van de groenste energiemaatschappijen in Nederland (al jaren in de top10). Wil jij hier ook bij horen en van die last toch weer een lust maken? Wordt dan klant van Energie VanOns. En wordt tevens lid van de Stienzer Energykoöperaasje, zodat wij de begunstigde worden van die € 50 per jaar. Doen dus!
Voorzitter Harm de Kroon van de Stienzer Energykoöperaasje U.A. heeft op woensdag 19 juli jl. het eindrapport “Stek komt bij langs” aangeboden aan wethouder Evert Stellingwerf van de gemeente Leeuwarden. Op deze manier werd (financiële en inhoudelijke) verantwoording afgelegd over de uitvoering van drie buurtenquêtes in Stiens (Stienservaart, Stinzen-Zuidoost en It Skil). Binnen het project werd tevens uitvoering gegeven aan de verspreiding van zes flyers – heel Stiens dekkend – waarin het gemiddelde energieverbruik per postcode werd gepresenteerd. Al deze acties zijn afgelopen anderhalf jaar uitgevoerd.
De gemeente Leeuwarden was bij monde van de wethouder zeer tevreden over de uitgevoerde acties, alsmede over de besteding van de subsidiegelden die de Energykoöperaasje hiervoor van de gemeente mocht ontvangen. Zeker geldt dat ook voor de investering in een warmtecamera, de manier waarop de bewoners bij de acties zijn betrokken en voor de duidelijke wijze waarop de resultaten van de enquêtes werden gepubliceerd. Al met al reden om gezamenlijk te kijken naar een vervolg, mede met het oog op de uitvoering van de Warmtevisie van de gemeente Leeuwarden en de betrokkenheid van de Stienzer Energykoöperaasje U.A. daarbij als vertegenwoordiger van de inwoners van Stiens. De Energykoöperaasje heeft daartoe het plan “Stek komt bij je langs 2.0” ingediend. Het is nu zaak om daar samen met de gemeente “handen en voeten aan te geven”.
We houden ook via De Stienser alle inwoners van Stiens op de hoogte van het vervolg. Immers samen maken we Stiens en omgeving steeds meer energieneutraal. Belangstelling? Word lid via onze website: www.stienzer-ek.nl/lid-worden/.
De Stienzer Energykoöperaasje heeft onlangs van een bewoner van De Helling een vraag ontvangen. Het gaat om de volgende kwestie. De omvormer van de zonnepanelen van deze bewoner slaat zo nu en dan uit. Met name op zeer zonnige dagen – en die hebben we afgelopen weken vaak gehad. Hij vroeg zich af of dit ligt aan zijn omvormer of aan de stroomkabels in de buurt.
Navraag bij Liander heeft hem inmiddels geleerd dat er sprake is van een netwerk dat het (tijdelijk) niet aankan en dat hij daar last van heeft, zeker op zonnige dagen. De stroomlevering aan het net wordt dan stilgelegd. Een mooie zonnige dag met veel opgewekte stroom om terug te leveren wordt dan een strop. De saldering werkt niet meer optimaal en het kost hem geld.
De vraag die hij de Stienzer Energykoöperaasje stelde, leverde na een kort onderzoekje op dat meer bewoners in Stiens hier last van moeten hebben, ook al weten sommigen dat zelf (nog) niet. Kijk eens op je app van de zonnepanelen en ontdek dat op zonnige dagen de opbrengsten tijdelijk van circa 10.00 uur tot circa 16.00 uur lager liggen. Er ontstaat een soort van zaagtandprofiel. Op de website van Liander kun je bovendien ontdekken dat jouw postcode en huisnummer hier wel/geen last van heeft. In de ene wijk lijkt dit een groter probleem te zijn dan in de andere wijk.
Graag willen we jullie hier dan ook attent op maken. Wij kunnen de problemen niet oplossen. Wel kunnen we iedereen bewust maken van het feit dat delen van Stiens problemen heeft met de teruglevering. Kijk dus eens op je app of op je computer hoe het zit met jouw zonnepanelen en de teruglevering. We zullen het onder de aandacht brengen van de gemeente Leeuwarden en/of Liander, voor zover ze dat nog niet in detail (straatniveau) weten. Willen we de stroomvoorziening op orde hebben voor de komende energietransitie dan is dit zeker een punt van aandacht.
De volgende Algemene Ledenvergadering van de Stienzer Energykoöperaasje U.A. staat gepland voor 26 april aanstaande. Inloop om 19.30 uur in de NIJE SKALM in Stiens. Aanvang van de vergadering is om 20.00 uur. De vergadering is bedoeld voor leden van de coöperatie.
Naast een aantal vaste onderwerpen – jaarverslag 2022, financiële zaken, voortgang overleg met de gemeente Leeuwarden – zijn er ook nieuwe ontwikkelingen te melden. Daarnaast is er ruimte voor een bijdrage van ons lid Gerke Draaistra over het onderwerp “Verduurzamen en Energielabels”. Mede naar aanleiding daarvan zullen we komen te spreken over het verder verduurzamen van Stiens en omgeving. Daartoe zullen we keuzes moeten gaan maken.
Praat je mee? Denk je mee? Ben je al lid of word je z.s.m. lid? Van harte welkom!! Voor een tientje ben je al lid en doe je mee.
In de maand november 2022 heeft de Stienzer Energykoöperaasje voor de derde wijk op een rij een buurtenquête uitgezet. Deze keer in de wijk It Skil, aan de noordwestzijde van het centrum van het dorp Stiens. Uiteindelijk hebben we van ruim 60 bewoners respons mogen ontvangen. De ingevulde enquêtes zijn goed voor ongeveer 40% van de koopwoningen en circa 6% van de huurwoningen. Ze waren relatief gelijkmatig verdeeld over de verschillende straten. Al met al een mooi resultaat.
Dit zijn de resultaten op hoofdlijnen:
De respons is voldoende representatief voor de verscheidenheid aan woningen en het soort huishoudens.
Bij bijna 60% van de respondenten liggen er zonnepanelen op het dak. De opbrengst in zelfopgewekte stroom van deze panelenbezitters was gemiddeld 3071 kWh per jaar. Hun huishoudelijke verbruik was gemiddeld 2570 kWh per jaar, dus deze groep wekt jaarlijks meer stroom op dan dat ze verbruikt!
Circa 95% van de huishoudens gebruikt nog gas voor verwarming en warm tapwater. Zo’n 70% heeft een HR-combiketel jonger dan 10 jaar. Bij nog eens een kwart is hij jonger dan 15 jaar.
De bezitters van zonnepanelen verbruiken in meerderheid (60%) minder dan 1200 m3 gas. Het gemiddelde verbruik is 1164 m3. Bij de bewoners die geen zonnepanelen bezitten, ligt het wat anders. Bij hen verbruikt zo’n 46% minder dan 1200 m3 gas, terwijl 11,5% meer dan 1600 m3 gas verbruikt.
Van de groep bewoners die geen zonnepanelen hebben, gebruikt meer dan 40% minder dan 2000 kWh aan stroom. Maar ook zo’n 35 % van de respondenten zit boven de 3000 kWh. Daar is er misschien ergens te bezuinigen…
Bewoners die in zonnepanelen investeren, doen dit blijkbaar ook in andere energiebesparende maatregelen of hebben een ander gedrag qua wonen en energieverbruik.
Het volledige eindrapport
Dit eindrapport staat onder het tabje “Projecten” bij de “Buurtacties”
Het vervolg
Alle bewoners hebben in januari 2023 een A4-flyer in de bus mogen ontvangen, met een aantal conclusies op hoofdlijnen. Begin februari is het eindrapport van deze wijk gereed gekomen en verzonden aan de bewoners die de enquête hebben ingevuld én een e-mailadres hebben genoteerd op een van de vragen in de enquête. Sinds de enquête is verspreid, hebben – tot begin februari 2023 – 9 bewoners zich aangemeld als nieuw lid van de Energykoöperaasje. Bedankt! De deelnemers in het buurtonderzoek It Skil, die de enquête hebben ingevuld, krijgen allemaal een LED-lamp. De (nieuwe) leden krijgen twee lampen. De Energykoöperaasje is onder meer met de gemeente Leeuwarden in overleg over een vervolg van deze buurtacties. Immers er moeten nog flink wat stappen worden gezet om tot een energietransitie te kunnen komen. Het begint met inzicht in de eigen situatie.
Op de laatste Algemene Ledenvergadering op 1 december 2022 werd na de pauze het woord gevoerd door de heer Douwe Faber, eigenaar van het bedrijf Ekwadraat in Leeuwarden. Hij geeft in zijn presentatie aan dat hij en zijn bedrijf al 20 jaar lang bezig zijn met de energietransitie. Op het voormalige vuilstort Schenkenschans in Leeuwarden bevindt zich de Energiecampus.
De Stienzer Energykoöperaasje U.A. houdt in de periode 7 – 25 november een enquête bij de bewoners van It Skil (o.a. Boarskulp, Kinkhoarn, Noardkromp, Venusskulp, Hege Hearewei en omgeving). Aan de bewoners van deze buurt wordt gevraagd de enquête in te vullen om zo gezamenlijk in te vullen hoe het staat met het individuele energieverbruik en wat daar eventueel aan te doen is. Ook krijgen de bewoners inzicht het verbruik ten opzichte van vergelijkbare huishoudens en woningen.
Derde buurtactie
Dit is de derde buurtactie in Stiens na de geslaagde acties in de buurten Stienservaart en Stinzen-Zuidoost. De bewoners krijgen allemaal een flyer in de bus met daarop een QR-code of een tekst-link waarmee ze de enquête kunnen invullen. Ook komen onze vrijwilligers langs in de week van 7-11 november om nogmaals op de enquête te wijzen en de bewoners aan te spreken op de wenselijkheid van het invullen ervan. Eventueel kan ook worden geholpen bij het invullen als dat via de computer niet lukt.
Voor iedereen die meedoet en de enquête volledig invult, is een LED-lamp beschikbaar en iedereen die tevens lid wordt in deze buurt ontvangt nog een extra lamp. Mooi in deze duistere tijden!
De Energykoöperaasje rekent erop dat veel bewoners gehoor geven om de enquête in te vullen. Van harte aanbevolen dus!
Op maandag 24 oktober 2022 organiseert de Stienzer Energykoöperaasje U.A. een voorlichtingsavond over deze onderwerpen. Voor alle drie onderwerpen hebben we een specialist uitgenodigd. Ook zal er gelegenheid zijn voor het stellen van vragen.
De inloop is vanaf 19.00 uur.
Over de hiervoor genoemde onderwerpen is – onder meer op internet – steeds meer en betere informatie te vinden. Veel mensen zien evenwel door de bomen het bos niet meer omdat het toch vaak wel gecompliceerd kan worden. En wanneer zijn investeringen lonend? Daarom is direct persoonlijk contact en gelegenheid om vragen te stellen veel fijner. Wij bieden jullie die gelegenheid.
Programma
Het is mogelijk alle drie de onderwerpen bij te wonen. De programmering is daarop aangepast. Tussentijds is er ruimte voor gesprek en koffie/thee.
19.00 uur
Inloop
19.15 – 19.25 uur
Opening door de voorzitter
19.30 – 19.50 uur
1e ronde voorlichting
20.10 – 20.30 uur
2e ronde voorlichting
20.50 – 21.10 uur
3e ronde voorlichting
21.15 – 22.00 uur
Samenvatting en afsluiting
De volgende sprekers zijn uitgenodigd:
* Warmtepompen: de heer Hille Vellema – Vellema Installatietechniek Hallum
* Isoleren: de heer Dirk-Jan Brouwer – KostonNoord Zweins
* Subsidies: de heer Gerk-Jan Kuipers – Gemeente Leeuwarden
Iedereen is van harte welkom op deze avond van de Stienzer Energykoöperaasje U.A. in De Skalm. Samen met jullie staan we voor een duurzaam Stiens en omgeving, met geen of zo weinig mogelijk fossiele energiebronnen. Dan is het belangrijk dat je woning daarvoor geschikt is!
Nieuwsbrief
Schrijf je nu gratis in voor het NIEUWSBULLETIN van de Stienzer Energykoöperaasje U.A. en ontvang regelmatig het laatste nieuws in je mailbox!
